Pilates - Ιστορία

Ιστορία, αρχή και ανάπτυξη της μεθόδου Pilates

Εδώ και πάνω από 20 χρόνια παρατηρείται μια έκρηξη του Pilates σε παγκόσμιο επίπεδο, με όλο και περισσότερους ανθρώπους να το εντάσσουν στη ζωή τους για σωματική άσκηση και ευεξία.

Το Pilates είναι μια μέθοδος φυσικής άσκησης και κίνησης σχεδιασμένης  να διατείνει, να ενδυναμώνει και να ισορροπεί το σώμα.  Με συστηματική πρακτική συγκεκριμένων ασκήσεων, σε συνδυασμό με εστιασμένα μοτίβα αναπνοής, το Pilates έχει αποδειχθεί ανεκτίμητο, όχι μόνο ως αυτοτελής μορφή άσκησης, αλλά και σαν σημαντικό συμπληρωματικό εργαλείο στην επαγγελματικού επιπέδου αθλητική προπόνηση και την φυσική αποκατάσταση κάθε είδους.

Το Pilates έχει να προσφέρει πολλά οφέλη μέσα από την τακτική εξάσκηση. Η αυξημένη πνευμονική χωρητικότητα και κυκλοφορία μέσω της βαθειάς και υγιούς αναπνοής, αποτελεί πρωταρχικό στόχο. Η ενδυνάμωση και η ευλυγισία, ιδιαίτερα των μυών του κέντρου (κοιλιακή χώρα) και της ράχης, ο συντονισμός μυϊκός και νοητικός, είναι στοιχεία κλειδιά της μεθόδου. Η στάση σώματος, η ισορροπία βελτιώνονται , όπως επίσης η πυκνότητα των οστών και η υγεία των αρθρώσεων.  Το Pilates διδάσκει επίσης, την επίγνωση και τον έλεγχο του σώματος και όλα αυτά σαν ικανότητες, περνούν και σε πολλούς άλλους τομείς της ζωής του ανθρώπου.

Joseph Hubertus Pilates

Ο Joseph Hubertus Pilates γεννήθηκε στο Monchengladbach (κοντά στο Dusseldorf) της Γερμανίας στις 9 Δεκεμβρίου το 1883. Ο πατέρας του ήταν ελληνικής καταγωγής διακεκριμένος αθλητής και η μητέρα του γερμανίδα φυσιοπαθητικός.

Σαν παιδί ήταν φιλάσθενος και υπέφερε από άσθμα, ραχίτιδα και ρευματικό πυρετό. Από πολύ μικρή ηλικία όμως αποφάσισε να ξεπεράσει τα προβλήματα υγείας που είχε και αφιερώθηκε στο να γίνει σωματικά δυνατότερος. Ο Pilates με αυτό το σκοπό μελέτησε ανατομία, εξειδικεύτηκε στο bodybuilding, ασχολήθηκε με την κατάδυση, το σκι, τη γυμναστική, τη yoga και τις πολεμικές τέχνες. Πολύ νωρίς πέτυχε να αποτελεί σωματικά “ανατομικό ιδανικό” σε τέτοιο βαθμό ώστε 14 χρονών να έχει ποζάρει ως μοντέλο για ανατομικά σχέδια.

1912 ο J. Pilates στην Αγγλία 

Το 1912 ο J. Pilates μετακόμισε στην Αγγλία όπου εργάστηκε ως μποξέρ, διασκεδαστής σε τσίρκο και εκπαιδευτής αυτοάμυνας βρετανών μυστικών αστυνομικών της Scotland Yard.

Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου κρατήθηκε αρχικά σε ένα στρατόπεδο στο Lancaster και μετέπειτα στο Νησί Μan. Ο Pilates έγινε νοσοκόμος στο στρατόπεδο συγκέντρωσης και εκπαίδευε τους συγκρατούμενους του στη φυσική κατάσταση, αναπτύσσοντας έτσι την τεχνική του. Πρόσθετε ελατήρια στα κρεβάτια του νοσοκομείου, ώστε οι ασθενής να κάνουν ασκήσεις αντιστάσεων, καινοτομία που οδήγησε αργότερα στο σχεδιασμό του εξοπλισμού του Pilates. To 1918 μια επιδημία γρίπης έπληξε την Αγγλία σκοτώνοντας χιλιάδες ανθρώπους, αλλά κανένας από τους εκπαιδευόμενους του Joe δεν πέθανε, πράγμα που τον έκανε πολύ γνωστό και που ,όπως στήριζε ο ίδιος, αποδείκνυε την αποτελεσματικότητα του συστήματός του.

Ο J. Pilates επιστρέφει στην Γερμανία.

Μετά την απελευθέρωσή του ο J. Pilates επέστρεψε στην Γερμανία. Η μέθοδός άσκησής του κέρδισε την εύνοια της χορευτικής κοινότητας, κυρίως μέσω του Rudolph von Laban, δημιουργού της μορφής συμβολικής γραφής της κίνησης και του χορού Labanotation, με ευρεία χρήση σήμερα. Η χορογράφος Hanya Holm υιοθέτησε επίσης πολλές από της ασκήσεις του Joe στην τεχνική σύγχρονου χορού που δημιούργησε ( “Holm Technique”) .Όταν οι γερμανοί αξιωματούχοι ζήτησαν στον Pilates να διδάξει το σύστημα του στο στρατό, αυτός αποφάσισε να φύγει οριστικά από τη Γερμανία.

1926 ο J. Pilates μεταναστεύει στην Αμερική - το studio στη Νέα Υόρκη

Το 1926 ο J. Pilates μεταναστεύει στην Αμερική και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του εκεί γνωρίζει τη μελλοντική σύζυγο του Clara Zeuner. O Joe και η Clara άνοιξαν ένα στούντιο άσκησης στη Νέα Υόρκη μοιραζόμενοι την ίδια διεύθυνση με το New York City Ballet. Έως τις αρχές της δεκαετίας του 1960 ανάμεσα στους πελάτες του στούντιο ήταν και πάρα πολλοί χορευτές της Νέας Υόρκης, καθώς μέσα από τη μέθοδο του είχαν τη δυνατότητα να βελτιώσουν την τεχνική τους και να επανέλθουν μετά από τραυματισμούς. Ο χορογράφος George Balanchine γυμναζόταν εκεί και είχε καλέσει τον Pilates να κάνει μαθήματα στους χορευτές του στο New York City Ballet. Ο Pilates είχε αρχίσει να γίνεται πολύ γνωστός και εκτός Νέα Υόρκης και η διδασκαλία του σε χορευτές αποτελούσε θέμα σε εφημερίδες και περιοδικά όπως η New York Herald Tribune και το Dance. Πολλές διασημότητες της εποχής επισκέπτονταν το στούντιο του Joe και μεταξύ αυτών οι χορογράφοι Ruth St. Denis, Ted Shawn, Jerome Robbins , Martha Graham,  ο ηθοποιός Jose Ferrer και ο συγγραφέας Christopher Isherwood.

Ο ρόλος της Clara Pilates

Ενώ ο Joe ήταν ο άνθρωπος πίσω από την μέθοδο, η σύζυγός του Clara ήταν αυτή που έγινε η πραγματική δασκάλα στο στούντιο και άφησε τη μέθοδο να περάσει στους μαθητευόμενους δασκάλους. Οι  λεγόμενοι “Γηραιοί του Pilates”, οι“Pilates Elders”, μια ομάδα ανθρώπων που εκπαιδεύτηκαν κατευθείαν στο πρώτο New York Studio, έλεγαν ότι η Clara ήταν η ενθαρρυντική, ενισχυτική δύναμη εξέλιξης και ανάπτυξης πίσω από τον άνδρα. Η Clara καθιέρωσε την παράδοση της εξέλιξης και προσαρμογής της μεθόδου Pilates, ώστε αυτή να ταιριάζει στις ιδιαίτερες ανάγκες των πελατών και έτσι να επωφελούνται και οι πιο βαριά ασθενείς ή τραυματισμένοι. Έχοντας ως υπόβαθρο τη νοσηλευτική και τη διδασκαλία βοήθησε ιδιαίτερα το Joe στην ανάπτυξη του συστήματός του και τη διαχείριση του στούντιο. Με το προσιτό ύφος της και ειδικές τεχνικές “ανέθρεψε” μια γενιά αφοσιωμένων δασκάλων, τον οποίων το έργο ρέει και χρωματίζει το τοπίο της μεθόδου Pilates έως σήμερα. Ίσως είναι λόγω της Clara, ότι το Pilates σαφώς αναγνωρίζεται ως μια θετικής μορφής άσκηση, που πραγματικά μπορεί να προσαρμοστεί σε οποιοδήποτε επίπεδο φυσικής κατάστασης αλλά και υγείας.

Οι μαθητές και το "κληροδότημα" του J. Pilates

Από τους πρώτους μαθητές του Pilates που άνοιξαν τα δικά τους στούντιο ήταν η Carola Trier και ο Bob Seed με το δεύτερο να λέγεται ότι ,ο Joe τον είχε απειλήσει με όπλο αν δεν έφευγε από την πόλη, καθώς επεδίωκε να του αποσπάσει πελάτες, και ο Seed εντέλει υποχώρησε φεύγοντας.

Ο Joseph Pilates απεβίωσε στις 9 Οκτωβρίου του 1967 στη Νέα Υόρκη, χωρίς να αφήσει διαθήκη ή να έχει ορίσει κάποια γραμμή διαδοχής ,για τη συνέχεια του έργου του και της μεθόδου, που ο ίδιος όσο ζούσε ονόμαζε Contrology και που μετά το θάνατο του έγινε γνωστή ως Pilates Method . Η Clara συνέχισε να διατηρεί σε λειτουργία το στούντιο της Νέας Υόρκης το οποίο διεύθυνε από το 1970 η Romana Kryzanowska , εκπαιδευμένη από το Joe και την Clara στις αρχές του 1940.

Πολλοί εκπαιδευόμενοι του Joe συνέχισαν ανοίγοντας τα δικά τους στούντιο. Μεταξύ αυτών της πρώτης γενιάς δασκάλων ο Ron Fletcher, η Kathy Grant, η Lolita San Minguel και οι Eve Gentry, Bruce King, Mary Bowen και Robert Fitzgerald.

Δυστυχώς ο Joe δεν έζησε για να δει τα όνειρά του να γίνονται πραγματικότητα. Πίστευε σθεναρά ότι η προσέγγισή του για μια συνολική ευεξία, μια συνολική καλή διαβίωση, θα έπρεπε να αγκαλιαστεί από τις μάζες και κυρίως από τους επαγγελματίες της Υγείας και της Περίθαλψης. Ήλπιζε το σύστημά του, Contrology, να διδάσκεται στα σχολεία των Η.Π.Α.. Σκόπευε η μέθοδός του να επικρατήσει ως μια κύρια μορφή άσκησης για τους άνδρες, και αρχικά είχε ασκηθεί περισσότερο από άνδρες, αν και στη συνέχεια η φλόγα κρατήθηκε ζωντανή κυρίως από τις γυναίκες. Η πρώτη γενιά των δασκάλων της μεθόδου που εκπαιδεύτηκαν από τον ίδιο το Joe και την Clara έχουν διαδραματίσει σπουδαίο ρόλο στην εξέλιξη του κλάδου του Pilates.

Ο Joseph Pilates δεν άφησε εκτενές γραπτό υλικό για να καθοδηγήσει τις μελλοντικές γενιές δασκάλων. Έγραψε δύο βιβλία το “Your Health” (1934) και το “Return to Life Through Contrology” (1945). 

Το περιορισμένο αρχειακό υλικό  όπως φωτογραφίες, φιλμ και κείμενα υπήρξαν πολύτιμα. Κυρίως από στόμα σε στόμα και μέσα από την παγκόσμια γλώσσα της κίνησης, έχει περάσει ένα μεγάλο μέρος της διδασκαλίας του Pilates από την πρώτη γενιά δασκάλων, στη δεύτερη γενιά και στις επόμενες γενιές.

Το όραμα του Pilates παραμένει ισχυρό ακόμα και σήμερα, 50 χρόνια μετά το θάνατό του. Το μήνυμά του είναι το ίδιο επίκαιρο όπως και τη δεκαετία του '40. Με το έργο του και τη μέθοδό του να διδάσκονται στις περισσότερες χώρες του κόσμου και να εμπνέονται από αυτό εκατομμύρια άνθρωποι, το όνειρο του Joe βρίσκει πλέον την πραγμάτωσή του.